Bydgoska Liga Wojewódzka powszechnie nazywana Okręgówką swój żywot pędziła w latach 1976-2000. Skąd te daty graniczne? O tych "administracyjnych wydarzeniach" wspominałem przy powyżej nadmienionej okazji i tam odsyłam szukających odpowiedzi /kliknij/. Dzisiejszym (od sezonu 2000/01) odpowiednikiem ówczesnej Klasy Okręgowej wydaje się być V Liga, chociaż ta stanowi obecnie szósty poziom ligowy w Polsce, a Okręgówkę przez szereg lat można by nazywać IV Ligą.
W inauguracyjnym sezonie (1976/77) do rywalizacji w Klasie Wojewódzkiej A (tak do przełomu lat 70. i 80 oficjalnie nazywano wspominaną ligę) przystąpiło 14 zespołów. Pięć z pośród tych drużyn w sezonie 1975/76 rywalizowało w Lidze Wojewódzkiej "dużego" województwa bydgoskiego (Brda Bydgoszcz, Cuiavia Inowrocław, Gwiazda Bydgoszcz, Kujawianka Strzelno oraz rezerwy bydgoskiego Zawiszy), pozostałe zaś to zespoły, które w tym samym sezonie (1975/76) uplasowały się na czołowych miejscach w trzech grupach Klasy A (Chemik II Bydgoszcz, Chojniczanka Chojnice, Czarni Nakło, Notecianka Pakość, Noteć Mątwy-Inowrocław, Orkan Lubaszcz, Pogoń Mogilno, Polonia II Bydgoszcz, Unia Janikowo). Pierwszym mistrzem Okręgówki okazała się drużyna Chojniczanki Chojnice. W nagrodę chojniczanie kolejny sezon (a właściwie dwa kolejne sezony) spędzili na boiskach III Ligi. Do Klasy A natomiast zdegradowane zostały ekipy bydgoskiej Gwiazdy i mątewskiej Noteci.
Kolejnymi zwycięzcami wojewódzkich potyczek zostały zespoły Cuiavii Inowrocław (1977/78) i Brdy Bydgoszcz (1978/79; w III Lidze grała przez jeden sezon). Dla pierwszej z wymienionych drużyn ów triumf i będący jego następstwem pobyt w III Lidze w sezonach 1978/79 (7. miejsce) i 1979/80 po dziś dzień stanowi jeden z największych ligowych sukcesów czasów "nowożytnych" zdrojowego klubu.
W następnych sezonach mistrzostwo Okręgówki nie gwarantowało bezpośredniego awansu do grona III-ligowców. Stąd też smakiem - po przegraniu meczów barażowych z mistrzami innych województw - obeszli się futboliści Wdy Świecie (1979/80) i BKS Bydgoszcz (1980/81). Wda Świecie - już nie musząc rozgrywać dodatkowych spotkań barażowych - do III Ligi powróciła (i grała w niej przez pięć kolejnych lat) w sezonie 1981/82.
Sezon 1982/83 na dłużej zapisał się w pamięci kibiców, a to dzięki rywalizacji pomiędzy Chemikiem Bydgoszcz a Goplanią Inowrocław. Bezpośrednie pojedynki wymienionych drużyn zakończyły się w obu przypadkach triumfem zespołu gospodarzy w najniższym z możliwych rozmiarze (1-0), co oznaczało, że przy równej liczbie punktów (a taki stan widniał w tabeli) z awansu cieszyć się będzie zespół, który ugra korzystniejszy bilans bramkowy... I wówczas zdarzyła się "niedziela cudów". Na zwycięstwo Goplanii nad Cukrownikiem Tuczno 14-1 bydgoski Chemik odpowiedział wygraną w Tucholi z Tucholanką w stosunku 18-0 (oczywiście jest to najwyższy rezultat w Okręgówce na przestrzeni omawianego okresu). Na metę sezonu drużyny Chemika i Goplanii zameldowały się z jednakowym dorobkiem punktowym i z bilansami bramkowymi 81-8 (Chemik) i 80-16 (Goplania). Do III Ligi awansował Chemik... ale najpierw musiał wygrać dodatkowy mecz barażowy, który odbył się na stadionie w Szubinie. Po 120. minutach gry wynik brzmiał 3-3. W karnych chemicy wygrali 6-5... Chemik III Ligę "stracił" w 2006 r., w międzyczasie notując dwusezonowy (1991-1993) epizod na poziomie II Ligi. Natomiast Goplaniści do III Ligi awansowali dopiero w 1985 r. i grali w niej nieprzerwanie przez siedemnaście kolejnych sezonów (do 2002 r.). Rok wcześniej (w sezonie 1983/84) w Okręgówce musieli uznać wyższość Chojniczanki Chojnice (w III Lidze wytrwała znów przez dwa sezony).
Po zespołach Goplanii i Cuiavii trzecim przedstawicielem naszego regionu, który wspiął się na szczyt Okręgówki i trafił na III-ligowe salony był zespół Notecianki Pakość. 17 zwycięstw, 5 remisów i 4 porażki to dokładnie tyle, by z sześciopunktową przewagą nad BKS Bydgoszcz okazać się najlepszą drużyną sezonu 1985/86. III-ligowa przygoda Notecianki trwała niestety tylko jeden sezon. Rok później o awans dzielnie walczyli piłkarze Unii Janikowo. Do szczęścia zabrakło korzystniejszego bilansu dwumeczu z Brdą Bydgoszcz (kolejowy klub z Bydgoszczy III Ligę zachował na dwa sezony).
W roku 1988 mistrzem ligi zostali (już po raz trzeci) zawodnicy Wdy Świecie i cztery kolejne lata biegali po III-ligowych murawach. W następnym sezonie Notecianka powtórzyła swój wyczyn sprzed dwóch lat. Tym razem - wobec reorganizacji rozgrywek (III Liga zmniejszyła się z 8. do 4. grup oraz powołano do życia 16 Lig Makroregionalnych /IV Liga/) - aby wspiąć się na III-ligowy szczebel trzeba było sprostać mistrzom województw elbląskiego i toruńskiego. Ta sztuka pakoszczanom nie udała się i w kolejnym sezonie (1989/90) piłkarze z nadnoteckiego grodu rywalizowali obok innych czołowych zespołów Okręgówki (Cuiavia, Pomorzanin Serock, BKS Bydgoszcz) i spadkowiczów z "dawnej" III Ligi (m. in. Brda Bydgoszcz) w Lidze Makroregionalnej.
Eksperyment z Makroregionami przetrwał tylko jeden sezon i zakończył się zwycięstwem Cuiavii Inowrocław (awansowała do III Ligi i grała w niej przez sezon). Do wyższej ligi awansowała też (po rozegraniu meczów barażowych) - trzecia w tabeli końcowej - Brda Bydgoszcz, która tym razem w III Lidze pograła trzy sezony. Sezon 1989/90 był też jednym z trzech na przestrzeni lat 1976-2000, gdy bydgoska Okręgówka stanowiła nie czwarty, a piąty poziom piłkarskiej drabinki w RP; z kronikarskiego obowiązku nadmienię, że tę "słabszą" Ligę Okręgową w sezonie 1989/90 wygrały rezerwy bydgoskiego Zawiszy, ale korzyści z owego sukcesu miały takie same jak drużyna, która zajęła... 12. miejsce w tabeli /czytaj: awans na czwarty poziom ligowy, czyli do... Okręgówki/.
W sezonie 1990/91 powrócono do sprawdzonego systemu. Swoją siłę z ubiegłego roku potwierdziła Zawisza II Bydgoszcz i ogrywając m.in. zespoły, które wróciły z Makroregionu, wdrapała się do III Ligi (na jeden sezon). W następnych sezonach Okręgówkę wygrywali: Chojniczanka Chojnice (1991/92; w III Lidze spędziła jeden sezon), Wda Świecie (1992/93; w III Lidze grała w latach 1993-1996), znów Chojniczanka Chojnice (1993/94; i znów tylko sezon w III Lidze), Brda Bydgoszcz (1994/95; w III Lidze do 1998 r.), Zagłębie Piechcin (1995/96; roczny pobyt w III Lidze /kliknij/) i Czarni Nakło (1996/97; za sprawą reorganizacji też tylko sezon w III Lidze).
Rozgrywki sezonu 1997/98 były ostatnimi gdy to Okręgówka była jakoby IV Ligą. Teraz, aby zagrać w faktycznej IV Lidze trzeba było na mecie sezonu - latem 1998 r. - uplasować się w czołówce tabeli Ligi Okręgowej. Ostatecznie okazało się, że premię w postaci awansu na "wyższy" szczebel otrzymały cztery pierwsze drużyny Okręgówki i one w kolejnym sezonie zagrały w IV Lidze razem z czołowymi zespołami z województw elbląskiego i toruńskiego. Dodatkowo Chojniczanka Chojnice, jako zwycięzca (po raz piąty) okręgowej rywalizacji, walczyła w barażach o prawo gry w III Lidze. Walczyła nieskutecznie.
W sezonach 1998/99 i 1999/2000 mistrzowie V Ligi (taką oficjalną nazwę zaczął nosić w 1998 r. omawiany poziom rozgrywek) - odpowiednio Szubinianka Szubin i Polonia Bydgoszcz - cieszyli się już tylko z awansu do IV Ligi.
Latem 2000 r. przeprowadzono kolejną reformę. Ta poukładała zespoły zgodnie z nowym podziałem administracyjnym kraju, który wszedł w życie 1 stycznia 1999 r. IV Liga stała się wyłącznie kujawsko-pomorska, natomiast Ligę Okręgową województwa kujawsko-pomorskiego (V Liga) podzielono na dwie grupy. Drużyny z północy dawnego województwa bydgoskiego oraz zespoły z dawnego województwa toruńskiego utworzyły grupę I (zwaną na początku również północną), zaś ekipy z południa dawnego województwa bydgoskiego i drużyny z dawnego województwa włocławskiego grupę II (zwaną południową). I taki stan rzeczy obowiązuje, mniej-więcej, po dziś dzień.
We wspominanym okresie obecny powiat inowrocławski na poziomie Ligi Okręgowej reprezentowało 11 drużyn. Najdłużej, bo aż 22 sezony na tym poziomie rozgrywek występowali futboliści janikowskiej Unii (1976-1998). W tym czasie rozegrali 618 spotkań, z których 267 zakończyło się triumfem Unitów, 153 remisem, a 198 zwycięstwem rywali biało-niebieskich. Janikowianie strzelili przeciwnikom 1071 goli, stracili 858. Sezon krócej w Okręgówce walczyła Notecianka Pakość (1976-78, 1979-86, 1987-1989, 1990-2000). Dwadzieścia sezonów zapisała na swoim koncie inowrocławska Cuiavia (1976-1978, 1980-1989, 1991-2000), czternaście Noteć Inowrocław (1976-77, 1980-1992, 1999-2000) a trzynaście futboliści Gopła Kruszwica (1985-90, 1991-1992, 1993-2000). Po pięć sezonów w Okręgówce grali Goplania Inowrocław (1980-1985) i Zjednoczeni Szarlej (1989-1993, 1997-1998). Po trzy Cukrownik Tuczno (1981-1984) i Unia Gniewkowo (1978-1979, 1990-91, 1995-96). Dwa sezony ugrał Piast Złotniki Kujawskie (1998-2000), a jeden (1979-80) rezerwy Goplanii Inowrocław.
TABELA WSZECH CZASÓW LIGI OKRĘGOWEJ (1976-2000)
1.Unia Janikowo 22 618 267-153-198 687 1071-858
2.Cuiavia Inowrocław 20 566 253-138-175 644 897-700
3.Notecianka Pakość 21 600 230-164-206 624 837-780
4.Chojniczanka Chojnice 15 426 251- 79- 96 581 957-463
5.Zawisza II Bydgoszcz 17 474 224- 96-154 544 832-544
6.Orkan Lubaszcz 16 432 157-103-172 417 588-626
7.Brda Bydgoszcz 11 310 160- 62- 88 382 523-330
8.Gopło Kruszwica 13 374 145- 85-144 375 542-573
9.BKS Bydgoszcz 12 326 144- 86- 96 374 532-381
10.Grom Więcbork 12 358 151- 65-142 367 697-594
11.Noteć Inowrocław 14 376 134- 91-151 359 566-576
12.Zagłębie Piechcin 13 376 120- 92-164 332 527-678
13.Pałuczanka Żnin 12 354 132- 65-157 329 526-578
14.Szubinianka Szubin 12 322 113- 85-124 311 454-497
15.Wda Świecie 8 230 135- 35- 60 305 499-248
16.Zjednoczeni Trzemeszno 8 246 113- 64- 69 290 444-298
17.Victoria Koronowo 9 276 109- 65-102 283 418-412
18.Kujawianka Strzelno 12 324 93- 95-136 281 321-480
19.Czarni Nakło 10 292 112- 52-128 276 358-421
20.Unia Solec Kujawski 8 240 105- 58- 77 268 426-339
21.Pogoń Mogilno 10 288 102- 58-128 262 367-517
22.Pomorzanin Serock 7 212 86- 48- 78 220 312-299
23.Krajna Sępólno Kraj. 8 246 82- 45-119 209 350-471
24.Goplania Inowrocław 5 134 92- 24- 18 208 349-104
25.Tucholanka Tuchola 8 240 63- 43-134 169 260-490
26.Zjednoczeni Szarlej 5 140 43- 32- 65 118 220-237
27.Polonia Bydgoszcz 3 94 43- 24- 27 110 164-101
28.Sparta Przysiersk 6 182 36- 35-111 107 208-486
29.Gwiazda Bydgoszcz 5 138 36- 26- 76 98 161-265
30.Polonia II Bydgoszcz 4 112 33- 24- 55 90 136-189
31.Chemik Bydgoszcz 2 52 33- 10- 9 76 124- 44
32.Kolejarz Chojnice 3 94 28- 20- 46 76 118-203
33.Tarpan Mrocza 4 104 28- 18- 58 74 118-207
34.Wda II Świecie 3 78 27- 18- 33 72 112-125
35.Chemik II Bydgoszcz 3 82 23- 18- 41 64 87-143
36.Unia Gniewkowo 3 90 21- 16- 53 58 124-221
37.BKS II Bydgoszcz 2 56 20- 14- 22 54 87- 91
38.Cukrownik Tuczno 3 78 17- 12- 49 46 80-208
39.Wisła Nowe 2 56 16- 8- 32 40 79-135
40.Borowiak Czersk 2 52 13- 11- 28 37 63-107
41.Piast Złotniki Kuj. 2 60 11- 9- 40 31 78-159
42.Noteć Gębice 1 30 7- 6- 17 20 44- 78
43.Huragan Dąbrówka 1 34 6- 7- 21 19 37- 68
44.Goplania II Inowrocław 1 30 5- 8- 17 18 31- 60
45.Tor Laskowice 1 26 4- 4- 18 12 31- 71
46.Tęcza Brusy 1 30 3- 5- 22 11 21- 75
47.Gwiazda Bukowiec 1 30 4- 1- 25 9 26- 95
48.Noteć Łabiszyn 1 30 2- 3- 25 7 20-122
49.Sparta Janowiec Wlkp. 1 30 0- 2- 28 2 22-103
Kilka wyjaśnień do tabeli. W kolejnych rubrykach, po pozycji i nazwie drużyny, liczba sezonów spędzonych w Lidze Okręgowej, ilość rozegranych meczów, zwycięstwa (wszystkie liczone za 2 punkty) - remisy - porażki, ilość punktów oraz bramki strzelone - bramki stracone. Jako ciekawostkę dodam, że w sezonie 1988/89 zwycięstwo różnicą minimum trzech bramek nagradzano dodatkowym (trzecim) punktem, a takąż porażkę "karano" punktem minusowym. Trzy punkty za każde zwycięstwo zwycięstwo (bez względu na rozmiar) - takie premie punktowe przyznaje się - przypomnę - od sezonu 1995/96.
W tabeli podałem ostatnie funkcjonujące nazwy drużyn, i tak Noteć Inowrocław to również Noteć Mątwy (1976-77), Zagłębie Piechcin to też i Zagłębie Bielawy (1977-1979, 1980-81, 1986-87, 1988-1995), a Victoria Koronowo to wcześniej Victoria Mąkowarsko (1991-92). Dorobek drużyny Gopło/Zjednoczeni Kruszwica/Szarlej (1993-94) włączyłem do bilansu Gopła Kruszwica.
Tworząc tabelę opierałem się na wynikach zamieszczonych w lokalnej prasie (przede wszystkim Gazeta Pomorska i Ilustrowany Kurier Polski), zweryfikowanych tabelach końcowych (niestety, nie do wszystkich udało mi się dotrzeć) oraz notatkach własnych. Końcowy bilans bramkowy to 15844 do 15850. W sezonie 1989/90 spotkanie Pałuczanka Żnin - Orkan Lubaszcz zweryfikowano jako obustronny walkower i stąd różnica sześciu goli między bramkami strzelonymi a straconymi.